Sinamatek canlanıyor

Sinematek ya da Fransızca haliyle “cinémathèque”, sinema eserlerinin korunduğu, saklandığı, onarıldığı ve gösterimlerinin yapıldığı merkeze verilen isimdir. Bir sinematekin genellikle bir film arşivini, sinema kütüphanesini, sinema gösterim salonlarını ve bir sinema müzesini içermesi ve gösteriler ve sergiler yoluyla kamunun kullanımına sunması beklenir. Dünyadaki en önemli sinematek, Henri Langlois’nın 1936’da kurmuş olduğu Fransız Cinémathèque’idir. Lumière Enstitüsü, İsviçre Lozan cinémathèque, Londra’daki Britanya Film Enstitüsü, Torino Uluslararası Sinema Enstitüsü, New York’taki George Eastman House ve Moskova Sinematekleri de diğer önemli sinemateklerdir.

Türk Sinematek Derneği ise Onat Kutlar ve arkadaşları tarafından 25 Ağustos 1965 tarihinde kurulmuştur. Düzenlediği açık oturumlar ve  yayınladığı Yeni Sinema dergisi ile sinema üzerine çok önemli tartışmaların merkezinde yer almış, sinema üzerine araştırma yapanlar için kütüphane hizmeti sunmuş ve daha önemlisi 1965-1980 arasında yüzlerce filmin gösterilmesini sağlamıştır.

“sinematek.tv”projesi, 1980 yılında kapanmış olan, ancak Türkiyeli sinemaseverler için hala tarihsel önemini koruyan Sinematek’in dijital ortamda yeniden canlandırılmasını hedeflemektedir. Ancak bu yeniden canlandırma, elbette ki Sinematek’in aynısının dijital ortamda yeniden kurgulanmasını değil, yeni iletişim teknolojilerinin yarattığı olanaklarla onun temelindeki fikrin yeniden canlandırılmasını ifade etmektedir. Sinematek fikrinin içinde yaşadığımız dönem ve iletişim ortamına uygun bir biçimde yeniden vurgulanması, dijital ortamın yaratıcılığı ile bu tarihsel mirasın bir dijital “ortaklık” olarak ilerletilmesi gerektiği düşüncesiyle, Uluslararası İşçi Filmleri Festivali’nin de düzenleyicisi olan ve sinemayı alternatif ve daha özgürlükçü bir iletişim ortamı yaratmanın önemli bir unsuru olarak kabul eden Alternatif Medya Derneği bu projeyi başlatmıştır. “sinematek.tv” içerisinde dijital sinema kütüphanesi, internetten her an izlenmeye hazır bir film kütüphanesi, Türkiye’de yayınlanmış sinema dergileri arşivi, sinema üzerine yapılmış akademik tez ve makaleler arşivi, film afişleri arşivi ve bu fikrin tarihsel bir miras olarak kuşaklararası aktarımını sağlayacağına inandığımız bir “dijital bellek” arşivi bulunmaktadır. Yani sinematek.tv projesi, 1930’larda Fransa’da Henri Langlois’nın başlattığı, Türkiye’deki Sinematek dostlarının devam ettirdiği, İşçi Filmleri Festivali’nin 2006 yılından itibaren sürdürdüğü bir fikrin paylaşılması ve çoğaltılması çabasıdır: Asıl olan göstermektir… “Benim amacım filmler aracılığı ile duyguların iletildiği bir atmosfer yaratmak. Bizler düşlerin çöpçatanlarıyız.”