En iyi planları farelerin ve insanların/Sıkça ters gider

 

 

 

 

 

 

Fareler ve İnsanlar; Nobel ödüllü John Steinbeck'in 1937 yılında yayınladığı  aynı isimli başyapıtı "Of Mice And Men" romanından uyarlanan Gary Sinise'in yönetmenliğini yaptığı 92 yapımı enfes bir uyarlama.Gary Sinise yönetmenliğinin yanısıra ana karakter George'a da hayat veriyor.John Malkovich,Ray Walston,Casey Siemaszko,Sherilyn Fenn, John Terry, Richard Riehle, Alexis Arquette gibi güçlü oyuncu kadrosuyla da karakterler üzerindeki ağır psikolojik durumları çok iyi bir şekilde perdeye aktarıyor.1929 Büyük buhran'ın amerikan toplumunda yarattığı derin depresyon kitabın ve dolayısıyla filmin arka planında geniş yer tutsa da yazar esas olarak insan olmanın doğasını ve bireyin kendini evrende konumlandırma çabasına odaklanır.Steinbeck bu temadan hareketle hayaller,yalnızlık,sosyo-ekonomik katmanlar arasındaki gerginlik,güçlü-güçsüz dengesi,geleceğe güvenle bakamama ya da daha doğru tabirle kaderci anlayışı anlatmaya çalışır.

"kitaplar neye yarar ki. insana insan gerek, bir can yoldaşı gerek."
George Milton ve Lennie Small adlı iki yakın arkadaşın etrafında şekillenen bu yalnızlık senfonisi geniş perspektiften bakıldığında amerikan toplumun o zamanki ruh halini çok iyi yansıtıyor.İnsanlık tarihinin gördüğü en kanlı savaşların başında gelen son dünya savaşına zemin hazırlayan 20'li ve 30'lu yılların yalnızlık dolu geçen yıllarının insan üzerinde yarattığı acımasız anlayış her türlü ayrımcılığa neden olmaktadır.Böyle ortamda birbirinden başka kimsesi olmayan George ve Lennie aslında herkesin kıskanarak baktığı bir dostluğa sahiptirler.Dev cüssesine rağmen bir bebek kadar masum olan Lennie koşulsuz bir şekilde George'a bağlıdır.George ise yıllar önce Lennie'nin son akrabası Clara Teyzeye söz verdiği için Lennie'ye göz kulak olur.Her ne kadar içinde kötü hisler barındırmasa da Lennie sürekli başını derde sokar.Yine böyle belalı bir işten sonra en son Kalifornia yakınlarında bir çiftlikte iş bulurlar.Toprağa bağlı yaşamak zorunda kalan yalnızlık içindeki insanların olduğu bir çiftliktir burası.Bir elini kaybetmiş işten güçten düşmüş bir yaşlı,kocasıyla zorla evlenmek zorunda kalan bir kadın,çiftliğin sahibinin herkese tepeden bakan oğlu,at tepmesi yüzünden belinden sakat olan ve ayrımcılığa uğrayan zenci seyis ve daha daha kaybetmiş insanlar.Tüm zor koşullara ek olarak herkesin kendi içinde yaşadığı dipsiz bir kuyu misali yalnızlık ve umutla bakılamayacak kadar karamsar bir gelecek.Bu insanlar arasında sadece Lennie ve George'un geleceğe umutla bakmalarını sağlayan kendi küçük dünyalarına uygun küçük hayalleri vardır.O kadar küçüktür ki bu hayaller,Lennie’nin sadece tavşan besleyebileceği bir hayaldir bu.Onların tek derdi kimseye bağlı kalmadan beladan uzak kendi yağlarında kavrulabilecekleri bir hayat.Ama kitaba/filme ilham olan şu satırlar olacakları ele verir.En iyi planları farelerin ve insanların/Sıkça ters gider.Edebiyat ve sinema tarihinin en efsane sonuyla birlikte bu arkadaşlık serüveni Salinas nehrinin kıyısında epik bir sonla biter.Fareler ve insanlar gerek sinema olsun gerek tiyatro olsun sağlam ve lirik yapısı sayesinde bolca uyarlanmıştır.Hollywood'da 1939 yılında Lewis Milestone tarafından ilk kez uyarlanmıştır.Bu versiyonundan önce de 81 yılında Tv filmi olarak çevrilmiştir.Türk sinemasında ise 1962 senesinde Nevzat Pesen yönetmenliğinde Orhan Elmas'ın uyarlama senaryosuyla İkimize Bir Dünya adıyla sinemaya uyarlanmıştı.Başlıca rollerinde ise Orhan Günşiray,Kadir Savun,Çolpan İlhan,Hüseyin Baradan oynamıştı.